Samorząd Województwa Małopolskiego od 2003 roku docenia starania tych, którzy ratują drewniane zabytki w naszym regionie. Co roku laureatem Nagrody Województwa Małopolskiego im. Mariana Korneckiego zostaje osoba, która nie tylko dba o cenne obiekty architektury drewnianej, ale też m.in. przez ciekawe projekty i inicjatywy „ożywia” jego wnętrze.
- Architektura drewniana to jeden z największych skarbów Małopolski. Doceniają ją nie tylko turyści, ale i najwięksi znawcy – o czym świadczy choćby wpis na listę UNESCO niektórych znaszych drewnianych kościołów. Dlatego naszym obowiązkiem jest dbanie o zachowanie tego niesamowitego dziedzictwa, a ludzi, którzy – tak jak my – poświęcają drewnianym zabytkom swoją energię i pasję – należy doceniać, wspierać i nagradzać – mówi Leszek Zegzda, członek Zarządu Województwa Małopolskiego i członek kapituły Nagrody Województwa Małopolskiego im. Mariana Korneckiego.
Laureatem tegorocznej edycji nagrody został ksiądz Władysław Kaniuk, proboszcz parafii prawosławnej pw. Opieki Matki Boskiej w Hańczowej, który oprócz specjalnej statuetki otrzymał także czek o wysokości 15 tys. zł. Kapituła nagrody doceniła przede wszystkim to, że ksiądz Kaniuk przez 20 lat zarządzał i opiekował się pięcioma świątyniami oraz filialną cerkwią w Kwiatoniu. Z jego inicjatywy w cerkwi pw. Opieki Matki Bożej w Hańczowej (datowanej na 1644 rok) wyremontowano dachu, a także przeprowadzono liczne prace konserwacyjne wnętrza (m.in. bardzo zniszczonej polichromii świątyni autorstwa braci Bogdańskich, stropu nawy głównej z przedstawieniem sceny Święta Przemienienia Pańskiego czy prezbiterium). To nie wszystko – staraniem księdza proboszcza konserwacji poddano też XVIII-wieczny ikonostas, któremu przywrócono pierwotny wygląd. Jednocześnie prowadzono prace remontowo-budowlane – np. zrekonstruowano bramkę wejściową z 1811 roku oraz zamontowano kraty antywłamaniowe przy drzwiach zewnętrznych. Zamontowano też nowoczesny system antywłamaniowy oraz sygnalizacji pożaru.
Warto dodać, że cerkiew prawosławna Opieki Matki Bożej w Hańczowej w sezonie tętni życiem. Co roku ksiądz Władysław Kaniuk, we współpracy z Małopolską Organizacją Turystyczną, od V do X zatrudnia w cerkwi przewodnika. Ponadto zarówno w cerkwi w Hańczowej, jak również w Wysowej-Zdroju i Blechnarce, są organizowane cykliczne spotkania z młodzieżą czy kuracjuszami przebywającymi w okolicznych sanatoriach, pensjonatach. Dodatkowo w wakacje, przy wsparciu Diecezjalnego Ośrodka Kultury Elpis z Gorlic, odbywają się tam koncerty muzyki cerkiewnej, które cieszą się sporą popularnością.
Oprócz nagrody głównej, kapituła przyznała również trzy wyróżnienia – dla Barbary Łepkowskiej oraz Katarzyny Zarzyckiej, realizujących projekt edukacyjny „Sztuka na kółkach”, oraz księdza Tadeusza Jarzębaka, proboszcza parafii rzymskokatolickiej pw. św. Bartłomieja w Łapanowie.
Barbara Łepkowska oraz Katarzyna Zarzycka, członkinie krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki, nad projektem „Sztuka na kółkach” pracują od 2009 roku. Dzięki tej inicjatywie zabytki drewniane – najczęściej położone w terenie małych miejscowości i wsi – „ożywają”. Inicjatorki organizują w nich ciekawe warsztaty, zapraszając do udziału nie tylko uczniów, ale też wszystkich mieszkańców danej okolicy. Projekt został do tej pory zrealizowany w 150 miejscowościach w województwach: małopolskim, świętokrzyskim, śląskim, podkarpackim, a także poza granicami kraju – wśród polonii argentyńskiej. Warsztaty „ożywiły” m.in. 37 kościołów drewnianych, z czego aż 26 leżących w Małopolsce.
Z kolei ks. Tadeusza Jerzębaka doceniono za ogromną troskę, z jaką od lat otacza zabytkowy drewniany kościół w Łapanowie, który bardzo ucierpiał w czasie powodzi w 2010 roku. Dzięki jego staraniom udało się m.in. wymienić zniszczone fundamenty i podwaliny, zmodernizować więźbę dachu i pokrywający go gont, a także wyremontować kaplice, kryptę czy ołtarz główny. W kościele odbywają się cykliczne koncerty i akcje charytatywne.
***
Patronem nagrody jest Marian Kornecki (ur. 24 marca 1924 w Krakowie, zm. 31 grudnia 2001 r.) – historyk sztuki i uczony bez reszty oddany ratowaniu polskiego dziedzictwa kulturowego, wybitny znawca architektury drewnianej, niestrudzony inwentaryzator zabytków. W 1995 roku został odznaczony przez Prezydenta RP Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za całokształt działalności w dziedzinie ratowania polskiego dziedzictwa kulturowego.
(Biuro Prasowe UMWM)
